Eksterminacja więźniów na Majdanku

arunki życia w obozie, doprowadzające więźnia do nieuchronnej śmierci, stanowiły część systemu eksterminacji (eksterminacja pośrednia). Prze cały okres funkcjonowania lubelskiego obozu miała też miejsce eksterminacja bezpośrednia. Na Majdanku była ona szczególnie natężona, gdyż był on obozem działającym w ramach Akcji Reinhardt (Aktion Reinhardt), pełniąc tym samym funkcję obozu zagłady.

Nie wszyscy więźniowie byli narażeni w jednakowym stopniu na nagłe pozbawienie życia w obozie. Zgodnie z rasistowską polityką hitlerowskich Niemiec, eksterminację bezpośrednią stosowano przede wszystkim wobec więźniów pochodzenia żydowskiego oraz części Słowian, głównie Polaków i obywateli Związku Radzieckiego. W przypadku więźniów pochodzących z Europy Zachodniej tego typu zabójstw dopuszczano się w mniejszym stopniu.
Eksterminacja bezpośrednia to m.in.: wieszanie, topienie w basenach, uśmiercanie zastrzykami fenolu i ewipanu, zabijanie pałkami i kijami, duszenie trzonkami łopat itp. Najczęściej stosowaną metodą masowej eksterminacji były jednak rozstrzeliwania i gazowanie w komorach.

Rozstrzeliwanie więźniów miało miejsce przez cały okres funkcjonowania Majdanka. W ten sposób mordowano:
- więźniów chorych,
- Żydów w ramach Akcji Reinhardt,
- więźniów skazanych wyrokami sądów specjalnych,
- pojmanych uciekinierów i ich współtowarzyszy z obozu,
- więźniów zatrudnionych przy obsłudze urządzeń zagłady,
- świadków malwersacji załogi SS,
- za błahe naruszenia regulaminu, a także bez żadnych powodów, na skutek bezkarnej samowoli

W stosowaniu tej formy unicestwiania należy wyróżnić trzy okresy, których granicę stanowią następujące wydarzenia:
1. uruchomienie komór gazowych - wrzesień/październik 1942 r.
2. masowa egzekucja więźniów pochodzenia żydowskiego w dniu 3.11.1943 r. - "Krwawa Środa"
3. wyzwolenie obozu 23.07.1944 r.

Doły, w których 3 listopada 1943 zamordowano około 18 tys. więźniów pochodzenia żydowskiego z Majdanka, jego podobozów, oraz z Zamku Lubelskiego.

Obóz na Majdanku był także miejscem egzekucji więźniów Zamku Lubelskiego, skazanych na śmierć przez policyjne sądy doraźne, partyzantów oraz zakładników ze wsi i miasteczek Lubelszczyzny. Aresztowanych w ramach odpowiedzialności zbiorowej za akcje zbrojne, sabotaż lub dywersje organizacji konspiracyjnych. Największe z nich wykonano w ostatnich dniach przed wyzwoleniem. Zginęło wówczas 700-800 więźniów. Przywożone do obozu grupy tych ludzi więźniowie Majdanka nazywali transportami śmierci.
Do zabijania ludzi gazem w komorach gazowych przystąpiono na Majdanku na przełomie września/października 1942 r. i od tej pory aż do września 1943 r. ta forma bezpośredniej eksterminacji dominowała w obozie. Ofiarami tej formy eksterminacji padali przede wszystkim więźniowie pochodzenia żydowskiego, uśmiercani w ramach Akcji Reinhardt. W ten sposób mordowano też ludzi innych narodowości, głównie Polaków, uznanych za niezdolnych do pracy fizycznej oraz chorych, co usankcjonowane było zarządzeniem oznaczonym jako 14 f 13.
Decyzję, którzy więźniowie mają zostać zlikwidowani, podejmowali lekarze i sanitariusze w czasie specjalnych przeglądów, zwanych selekcjami. Odbywały się one zarówno wśród dopiero co przywiezionych, jak i więźniów przebywających już jakiś czas w obozie.

Na podstawie szacunkowych obliczeń ustalono, że na Majdanku poniosło śmierć około 78 tys. więźniów. Zginęli oni na skutek głodu, zimna, potwornych warunków pracy i wszelkiego rodzaju metod wyniszczenia lub znaleźli śmierć w rowach egzekucyjnych i komorach gazowych.

Nieodłącznym elementem akcji eksterminacji było usuwanie i zacieranie śladów zbrodni. Do tego celu służyły krematoria i stosy spaleniskowe usytuowane w pobliżu miejsca egzekucji, w południowej części obozu oraz w pobliskim lesie krępieckim.

- - - - - - - - - - - -
<-powrót | w górę